Câu chuyện về đại học giả “suối nguồn giáo lý” đã chết vì quỷ tự mãn như thế nào
Khi không chứng ngộ và nhận ra được Tâm Trí Tuệ thì dẫu cho một vị thánh có thể có năng lực phô diễn, thực hiện nhiều phép màu kỳ diệu, vĩ đại khác nhau nhưng nếu bản chất phép lạ mà ông ta thị hiện là bản ngã, thì ông ta sẽ chỉ tự tạo ra những ma quỷ của sự tự mãn và tự cho mình là đúng mà thôi – những thứ là chướng ngại to lớn cho sự giác ngộ. Vì lý do này, con đường của bậc hành giả là rất khó khăn. Nói chung, cho tới khi một bậc học giả đã hoàn toàn tự tin và xác quyết được trong Tâm Trí Tuệ của mình, thì ông ta cần phải thực hành trong cô tịch, đơn độc một cách bí mật.
Nhiều năm trước, ở xứ Ấn, có một học giả lớn tên là “Suối Nguồn Giáo Lý”, ông đã sống và giảng dạy tại viện đại học Phật giáo Nalanda. Nhờ thực hành sadhana nghi quỹ bổn tôn của mình mà ông đã đạt được thành tựu (tất địa) thông thường, và ông có thể phô diễn những phép màu lớn lao. Khi ban những lễ quán đảnh, ông đã có thể đặt những chiếc bình nghi lễ ở trong bầu trời mà không cần nâng chúng lên bằng tay để ông có thể dùng hai tay của mình bắt ấn. Mặc dù tâm thức ông rất mạnh mẽ, nhưng vị thầy của ông đã khuyên ông không nên rời khỏi Nalanda cho tới khi đạt được sự xác tín trong Tâm Trí Tuệ của mình. Tuy nhiên, ông đã vẫn rời viện đại học cùng với một đệ tử tín tâm để thực hiện những hoạt động của một vị thánh trong thế gian.
Trên đường đi, ông đã gặp một cô gái không tin vào Phật giáo. Đến gần một cây đào, ông đã yêu cầu cô ta lấy cho ông vài quả đào nhưng cô ta nói, “Ông hãy tự lấy đi, tôi không muốn phục vụ ông”. Vì vậy ông ngồi gần cây đào, và nhìn lên, lập tức những quả đào ở trên cây rơi xuống phía trước ông như mưa. Ngay lập tức, cô gái nói, “Trước khi ông ăn những quả đào này, hãy nhìn tôi!”. Khi ông nhìn cô ta, cô ta đã nhìn xuống những quả đào và tất cả những trái đào này lại bay ngược trở lại trên cây, vì thế ông không thể có nổi dù chỉ một trái đào. Ông trở nên nao núng và tức giận. Cô gái nói với ông, “Dù cho ông là một hành giả yogi rất năng lực và mạnh mẽ, nhưng ông sẽ thấy, sau 3 đêm nữa, ông sẽ không còn sống đâu.”
Ông bỏ đi cùng đệ tử của mình và sau đó một lúc ông đã trở nên bị bệnh tiểu ra máu. Dù có năng lực quán tưởng của bổn tôn nhưng sự lo lắng của ông vẫn gia tăng vì sự xác tín trí tuệ của ông không đủ lớn. Ông đã nghĩ rằng mình đang bị bổn tôn trừng phạt vì vi phạm samaya do không tuân theo lời khuyên của thầy mình là không nên rời bỏ viện đại học cho tới khi có được sự xác quyết trí tuệ. Ông được nhiều người nói rằng bệnh của ông chỉ có thể được chữa khỏi nhờ bọt biển từ đại dương. Đại dương thì ở quá xa nên ông đã nhờ đệ tử của mình tới đó để mang bọt biển về. Trên đường về, người đệ tử đã gặp một cô gái khác trên đường, cô gái đã hỏi anh đi đâu mà vội vã thế. Khi người đệ tử giải thích rằng thầy của mình đang bị bệnh thập tử nhất sinh, thì cô gái buồn bã nói rằng thầy của anh đã chết mất rồi. Người đệ tử vội ném bọt biển đi và chạy về thị trấn chỗ thầy mình ở, nhưng khi tới nơi, anh thấy thầy mình vẫn còn sống. Thầy của anh hỏi, “Bọt biển đâu?”, và người đệ tử giải thích rằng mình đã gặp một cô gái bên đường nói rằng thầy đã chết. Lúc này “Suối Nguồn Giáo Lý” biết rằng mình sẽ chết do năng lực của ma quỷ. Tuy nhiên, ông vẫn quyết định cố gắng dựa vào năng lực của mình để quay trở lại thân xác sau khi chết và vì vậy ông đã bảo đệ tử hãy bảo vệ thi thể của mình.
Khi “Suối Nguồn Giáo Lý” chết, vẫn cô gái trước đó, vốn là một phù thủy, vào ban đêm, cô ta đã hóa hiện ra thành nhiều con chó sói chạy xung quanh ngôi nhà của ông suốt cả đêm, chúng cào vào những cánh cửa của những người hàng xóm và tru lớn tiếng để toàn thị trấn biết có một tử thi ở gần đây. Vào ban ngày, cô ta xuất hiện và loan tin về việc có thể tìm xác chết đó ở đâu, và vì vậy dân tình trong thị trấn đã đến và mang xác chết đi hỏa thiêu. Sau 3 ngày, một luồng gió xuất hiện gần người đệ tử, và từ đó có một giọng nói đã cất lên, “Trong đời này ta đã không thể đạt giác ngộ, nhưng có lẽ ta sẽ có thể giác ngộ trong bardo (trung ấm)”.
Nhiều bản văn Phật giáo đã nhắc đến những ví dụ khác nhau về những chướng ngại được tạo ra bởi ma quỷ tự mãn và ma quỷ tự cho mình là đúng. Những hành giả như “Suối Nguồn Giáo Lý” có thể đã được hóa hiện và lưu xuất ra bởi Đức Phật để dạy chúng ta cách làm sao nhận ra những ảnh hưởng, tác động từ những ma quỷ này. Nếu chúng ta thông minh hay nổi tiếng về sự thông minh của mình nhưng chúng ta lại thiếu đi trí tuệ xác quyết, thì chúng ta cần phải luôn luôn canh chừng bản thân chống lại những ma quỷ tự mãn và ma quỷ tự cho mình là đúng để thực hành trong một cách thế thanh tịnh.
Trích “Vũ Điệu Huyền Diệu”, Thinley Norbu Rinpoche.