Lý thuyết và chỉ dẫn cốt tủy
Sự phân biệt giữa lý thuyết với những hướng dẫn cơ bản là khá đơn giản. Hãy sử dụng phép so sánh thế này, khi học lái xe ta có cẩm nang sử dụng đi kèm theo xe. Cẩm nang sử dụng này cũng tương tự như các bản văn mật tông và đó là cái ta gọi là lý thuyết. Những bản văn này rất đơn giản, logic và hợp lý. Những hướng dẫn cơ bản, mặt khác, thì lại rất linh hoạt, nhiều khi đầy kịch tính và khắc nghiệt.
Giả sử có năm mươi người muốn học lái xe, mỗi người có đặc điểm riêng về tinh thần và năng lực thể chất. Có thể một số người không có khả năng sử dụng chân phải hoàn hảo, hoặc mắc phải vài dạng bất thường nào đó. Mỗi người có đặc điểm riêng và có sự khác biệt về tinh thần và thể chất. Khi dạy lái xe cho ai đó, thì cẩm nang sử dụng là duy nhất và là tiêu chuẩn. Đối với chiếc xe để học lái thì cũng vậy, tức là mỗi người đều sử dụng cùng một loại vật chất (chiếc xe) như nhau. Một số hướng dẫn cũng là tiêu chuẩn. Ví dụ, ai cũng cần phải biết rằng, chiếc xe sẽ rẽ phải nếu vô lăng được xoay sang phải. Còn những chỉ dẫn cốt tủy thì phụ thuộc vào từng người, ví dụ như thời gian cần phải học. Một số người không quan tâm phải học bao lâu, số khác thì lại cần học cấp tốc.
Trích “Những lời dạy về pháp tu Ngondro dòng Longchen Nyingthig”, Dzongsar Khyentse RinpocheTMTR trích dẫnNguồn ảnh bìa: sưu tầm
Theory and Pith Instructions
The distinctions between theory and the pith instructions are quite straight- forward. To use an analogy, when learning to drive there is a driving manual that comes with the car. This manual is similar to the tantric texts and what we call theory. Such texts are very straightforward, logical, and rational. Pith instructions, on the other hand, are quite flexible and, at times, dramatic and outrageous.
Suppose there are fifty people wanting to learn how to drive, each with a different kind of paranoia and with different physical abilities. Perhaps some are unable to use their right foot properly, or have some other kind of abnor- mality. Each person has his or her own unique and distinct kind of physical and mental condition. When teaching someone to drive, the text itself, the driving manual, is standard. It is the same car, so each person gets the same materials. Some instructions are also standard. Everyone needs to know, for instance, that the car will go to the right when the steering wheel is turned right. Nonstandard instructions depend on the individual, on how much time one has to learn, for example. Some people may not care how fast they learn. Others may want a crash course.
Dzongsar Khyentse Rinpoche, “Advice on the Longchen Nyingtik Preliminary Practices”