HOÀ HỢP BẠN TU
Lama Zopa Rinpoche
Rinpoche ban những lời khuyên về cách thức để sống hòa hợp với những người khó chịu, cho hai học trò, vốn là những người phục vụ chăm sóc tại một trung tâm nhập thất trong tổ chức của ngài.
Rick và Tommy yêu quý,
Ta mong các con khỏe và ta cũng muốn cảm ơn các con rất nhiều vì sự cống hiến và phục vụ không ngừng của các con đối với chúng sinh và đối với Giáo pháp của Đức Phật. Cảm ơn các con đã chăm sóc cho các thiền giả tại trung tâm nhập thất, những vị đang cố gắng thực hành Pháp, nhằm đạt đến Giác ngộ để cứu chúng sinh khỏi bể khổ luân hồi và mang họ đến bờ giải thoát.
Ta hiểu từ lâu rồi, đặc biệt là gần đây, các con đã phải trăn trở rất nhiều về một người mà các con vừa nhắc đến, vốn cách cư xử của anh ta có phần khó chịu. Cách ta nhìn nhận toàn cảnh về người này đó là: anh ta rất khác biệt so với những người khác. Cái ta nhìn thấy đó là người này đang phải chịu những nghiệp lực cá nhân đặc biệt. Mọi sự xảy đến với người này giống như như anh ta đang phải hứng chịu cái lạnh khủng khiếp bởi vì ngôi nhà ở của anh ta ở trong bóng tối, không có chút ánh mặt trời, có vô số các côn trùng, sâu bọ bò vào nhà của anh ta, và vì vậy, anh ta phải mất rất nhiều tháng chỉ để dọn dẹp côn trùng. Cũng có thể bởi vì anh ta không giữ nhà sạch. Tuy nhiên, thế nào đi chăng nữa thì anh ta cũng đang phải gánh chịu nghiệp riêng của mình.
Giáo pháp của Đức Phật đã giải thích rằng nghiệp cá nhân của chúng sinh không giống nhau. Cùng một sự việc, một số người có thể cảm nhận như sự đau khổ kinh khủng, trong khi một số khác lại cảm thấy niềm vui. Vì vậy, chúng ta phải nhận ra những điều này, chúng ta không thể mong chờ tất cả mọi người đều có duyên nghiệp giống nhau.
Nếu con biết rằng mọi người đều có nghiệp riêng của họ và cách họ trải nghiệm thế giới thế nào là tùy thuộc vào nghiệp riêng của họ (như một ân phước hay như một nỗi khổ nghiêm trọng), nếu con nhìn theo cách này, thì con sẽ có thể hiểu về thế giới tốt hơn và điều này cũng sẽ là một nhân tố để phát sinh lòng từ bi.
Các vị Phật và các vị Bồ tát dành nhiều sự cảm thông và yêu thương hơn cho những chúng sinh này – là những chúng sinh quỷ quái, dị giáo, ích kỉ, chỉ biết mình, vốn là những chúng sinh tạo nhiều nghiệp nặng hơn, bởi vì họ phải chịu nhiều khổ đau hơn. Họ cũng bao gồm luôn cả những người mà khi các con mang đến những điều tốt đẹp, họ sẽ không thấy lòng tốt của các con mà lại chỉ cảm thấy bị thiệt, bị hại, rồi tìm cách chỉ trich các con. Nhìn nhận sự việc theo cách này sẽ giúp các con phát sinh sự từ bi, nhẫn nhục và khoan dung.
Ví dụ, có một vị tín đồ Hin đu người Ấn độ luôn chỉ trích đức Lama Atisha, luôn luôn tức giận với ngài, luôn gây ra các chuyện rắc rối ..v.v. Mọi người khác nghĩ rằng Lama Atisha không nên giữ ông ta ở cạnh và đề nghị ngài yêu cầu ông ta ra đi, nhưng Lama Atisha vẫn luôn giữ ông ta ở cạnh bên.
Cũng thế, Geshe Sopa Rinpoche có một người thị giả sống cùng ngài trong 30 năm. Ta nghĩ rằng Geshe Sopa đã gặp anh ta tại sân bay. Anh ta có kết nối nghiệp rất lớn với Geshe-la, và anh cũng là người giúp đỡ chính cho Geshe-la ở Đại học. Tuy nhiên, trong tất cả những năm phục vụ Geshe-la, anh ta không hề giao du với bất kì ai xung quanh Geshe Sopa, thậm chí cả với các Geshe và những đệ tử khác. Vì vậy rất nhiều người không ưa thích anh này, thậm chí các geshe khác đã đề nghị Geshe Sopa không giữ anh ta bên cạnh nữa. Không chỉ như vậy, người thị giả này còn hay tức giận với Geshe Sopa. Thậm chí Geshe Donyo (tu viện trưởng tu viện Sera Jhe) còn phải khóc khi ông nghe người thị giả này nhục mạ Geshe Sopa, trong khi mọi người thường chẳng bao giờ nói như vậy với Geshe Sopa. Điều đó đã làm các đệ tử của ngài rất buồn bực.
Một trong các thị giả của Geshe Sopa Rinpoche đã đề nghị Geshe loại bỏ người thị giả khó chịu này. Và Geshe Sopa Rinpoche đã đáp rằng, nếu ta buộc phải chọn trong việc yêu cầu con hay ai đó khác rời đi, ta sẽ chọn con đấy.
Người thị giả này thậm chí đã làm ảnh hưởng đến cả trung tâm, tạo sự khó chịu cho mọi người, nhưng Geshe Sopa đã không nghe bất kì ai, và đã giữ anh ta đến hết cuộc đời của mình. Anh đã trở thành tu sĩ, rồi thực hành nhập thất Vajrasattva. Anh ta đã chết trong khi nhập thất.
Cũng vậy, tại Tu viện Lama Tsongkhapa ở Italy, có một tu sĩ rất hay nổi giận. Rất nhiều lần, khi trung tâm có các lễ lớn, đặc biệt vào chính những ngày lễ, ông ta sẽ nổi trận lôi đình và ném bàn ghế lung tung. Rất nhiều trung tâm có những người như vậy, có thể một hoặc hai người. Các trung tâm này có nghiệp lực phải có những người như vậy ở trong đó.
Vậy đó, chỉ đơn giản là do nghiệp lực. Trên thực tế, việc có những người như vậy ở các trung tâm như thế là cực kì hữu ích và tốt đẹp. Như ta đã đề cập trong các bài giảng về chuyển hóa tâm, những người này thực sự sẽ giúp các con thực hành được chuyển hóa tâm, đặc biệt về sự khoan dung, nhẫn nhục và lòng từ bi.
Những người khó chịu tồn tại bởi vì vạn vật vốn đều là Không, hoàn toàn là Không; bởi vì vạn vật đều do tương duyên mà sinh ra, phụ thuộc vào nhân và duyên, vào các nền tảng và vào các khái niệm gán cho nền tảng cũng như niềm tin vào các khái niệm đó. Ta chỉ đơn giản đưa ra một cách thức khác để nhìn nhận [thực tại], những góc nhìn khác và cách thức khác để sử dụng hoàn cảnh như một phương cách giúp các con đạt đến giác ngộ. Sử dụng các hoàn cảnh theo cách này sẽ giúp cho sự thực hành Pháp và sự giác ngộ trong tương lai của các con.
Thậm chí Đức Dalai Lama vĩ đại, vốn đã được minh chứng là chính là đức Quán Âm và đã được tiên đoán bởi chính đức Phật Thích Ca Mâu Ni, cũng bị chỉ trích bởi chính rất nhiều người Tây Tạng. Một số thậm chí còn viết sách chỉ trích ngài. Những điều xảy ra do nghiệp lực, khiến cho chúng sinh chỉ trích thậm chí cả những vị bồ tát - việc làm này tạo những nghiệp nặng đến mức không thể tin được. Nghiệp lực tạo ra cũng vô cùng nặng nếu chỉ trích các vị Phật và đặc biệt là guru. Những nghiệp xấu và nặng này sẽ khiến họ bị tái sinh vô số kiếp trong các cõi địa ngục. Họ chỉ trích và sử dụng thân người quý báu của mình, (vốn có thể giúp họ đạt đến giác ngộ trong chỉ một đời trong thời mạt pháp này), để đi tái sinh trong các cõi địa ngục. Không chỉ như vậy, sự tiêu cực của họ còn ảnh hưởng đến rất nhiều người khác, làm cho những người này mất niềm tin và do vậy lại tiếp tục tạo ra rất nhiều nghiệp xấu, để rồi lại bị tái sinh vào các cõi địa ngục nữa.
Các con còn trẻ, đặc biệt tốt bụng và có năng lực. Hãy chỉ đơn giản tập trung vào chăm sóc các thiền giả ở các trung tâm nhập thất, hãy giúp đỡ họ và phục vụ họ, thế là rất tuyệt diệu rồi. Milarepa đã nói với những người phục vụ và chăm sóc các thiền giả: “Các thiền giả thiền định trên các tảng đá và những người cúng dường thức ăn sẽ được đầy đủ phước lực để đạt đến giác ngộ cùng với nhau”
Điều này có nghĩa rằng trong mọi kiếp sống tới, các con sẽ đạt được mọi điều ước muốn, những điều ước sẽ dễ dàng được thực hiện và mọi người sẽ cung cấp mọi thứ cho các con. Bất kì cái gì các con ước muốn, bao gồm cả sự giác ngộ, đều xuất phát từ những việc các con đang làm cho các thiền giả. Bởi vì các con đang giúp họ thành tựu ước nguyện trong hiện tại, những chúng sinh khác cũng sẽ giúp các con thành tựu ước nguyện trong mọi đời tương lai.
Ta vừa giảng về nghiệp lực được trải nghiệm khác nhau như thế nào. Hãy sử dụng chính những hoàn cảnh này nhằm giải phóng mình khỏi sự khổ đau, khỏi sự chịu đựng trong sáu cõi luân hồi để có thể đạt đến giác ngộ nhanh chóng.
Một lần nữa, ta muốn cảm ơn các con rất nhiều. Cầu nguyện cho các con với sự thương yêu sâu sắc..
Xung đột với đồng bạn
Trong một lần trò chuyện qua điện thoại với học trò, Rinpoche đã ban những lời giảng như sau về việc giải quyết các xung đột giữa các đệ tử của một guru như thế nào, đồng thời ngài ban lời khuyên này cho những ai muốn thoát khỏi các ác cảm và hận thù hiện tại cùng quá khứ, bằng cách chuyển tâm của mình.
Ta đã từng muốn nói với con về điều này một vài lần. Có thể có những xung đột giữa con và người đó một vài lần trước đây, nhưng hiện tại ta muốn con thay đổi cách nhìn của mình và trở nên hòa hợp với cô ấy. Thay đổi cách nhìn của con từ cách nhìn cũ và thay vào đó là một trái tim rộng mở, để thấy cô ấy là “lỗ chân lông của guru”. Cách diễn đạt “lỗ chân lông của guru” là muốn nói đến cách thức mà một người cần nhìn nhận một ai đó như là môt phần không thể tách rời từ guru, nhằm dẫn đến kết quả rằng người đó sẽ tôn trọng người kia tương tự như với guru của mình. Nếu con làm như vậy, thì cô ấy sẽ thay đổi cách nhìn của mình với con. Cô ấy sẽ không thấy con như cũ chút nào nữa, và các vấn đề sẽ biến mất. Thế thì trong tương lai, khi có sự khác biệt về ý kiến, (tất nhiên sẽ tốt thôi nếu con trình bày các ý kiến của con để cô ấy có thêm nhiều cách tham khảo và nhìn nhận vấn đề), hãy đưa ra các ý kiến với trái tim rộng mở cùng với tình yêu, sự quan tâm, và ước muốn giúp đỡ mà không chút buồn giận nào. Thường xuyên nhìn cô ấy với trái tim mở rộng, coi cô ấy như là một trong những lỗ chân lông của guru. Thế thì sẽ không có vấn đề gì xảy ra cả.
Hãy làm y như vậy với những người mà con đang cảm thấy phiền lòng. Hãy nhớ rằng họ đều đã đối xử rất tốt với con trong quá khứ. Họ đã giúp con rất nhiều. Nhờ có họ, con đã có thể kinh nghiệm và trả xong rất nhiều nghiệp quả xấu trong quá khứ. Vì vậy, các con nên nhìn họ như một trong các lỗ chân lông, và cùng với trái tim mở rộng, hãy tha thứ cho bất kì sự khó chịu nào trong quá khứ và cảm ơn họ vì tất cả lòng tốt của họ đối với con. Theo cách này, khi các con thay đổi cách nhìn của mình về họ, họ cũng có thể tự thay đổi đấy. (Tháng 3 năm 2007)
Sống cùng với những bạn đồng tu khó chịu
Rinpoche đã ban các lời khuyên sau đến một đệ tử về [mối liên hệ] đến một đệ tử khác, người vốn rất khó để sống cùng, cách để làm sao vượt qua được hoàn cảnh đó.
Thật tốt để nói chuyện trực tiếp với người mà con đề cập, hoặc nói trực tiếp về những gì mà con muốn họ thực hiện.
Không chút tức giận nào, giống như là cha mẹ, sẽ ổn thôi khi con lặp lại lời xác nhận hoặc đề nghị họ thực hiện các trách nhiệm của mình. Cố gắng bao dung thì tốt. Nghĩ bản thân mình như một bậc cha mẹ đầy tình thương, vì vậy bất cứ khi nào con nói với họ, cách thức con nói sẽ rất hữu ích đấy.
Kiều Tuấn chuyển ngữ
Hiếu Thiện hiệu đính 5/2010
http://www.fpmt.org/teachers/zopa/advice/