Câu Chuyện Tổ Tsongkhapa và Đệ Tử Khedrub Je
Một lần nọ, sau khi đức Lama Je Tsongkhapa đã thị tịch thì ngài Khedrub Je [đệ tử tâm truyền của Lama Tsongkhapa] đã rất buồn bã. Ngài Lama Je Tsongkhapa đã giải thích tất cả một cách rất tường tận từ đầu đến cuối, từ Tiểu thừa cho đến Bát Nhã thừa [Đại thừa] cho đến Mật thừa, [đây là] toàn bộ đường tu dẫn đến giác ngộ. Hằng ngàn, ngàn người đã thiền định dựa trên những giáo huấn này và đã đạt được chứng ngộ. Ngài Khedrub Je buồn bã bởi vì ngài nghĩ rằng, “Các giáo lý của đức Lama Je Tsongkhapa giống như những làn chớp sáng, nhưng bây giờ chúng như là ảo giác, chúng đang dần biến mất. Đáng tiếc thay, người dân Tây Tạng đang trên đà thoái hóa. Đức Tsongkhapa đã dạy người ta đừng bám luyến vào các dục lạc của thế gian, nhưng con người ta ngày càng trở nên bám luyến và càng có nhiều dục vọng hơn bao giờ hết.”
Ngài Khedrub Je cảm thấy áo não như vậy là cũng có lý do; [bởi vì] đã có rất nhiều sự suy đồi. Ngài cảm thấy buồn bã quá, và ngài đã sụt sùi khóc và khóc. Sau đó, ngài đã cầu nguyện và cúng dường một mạn đà la. Bất thình lình đức Lama Tsongkhapa đã hiện ra [trong một hình tướng] trẻ trung, trên một chiếc ngai có trạm châu bảo, và có các vị bổn tôn, chư vị không hành nam (daka) và không hành nữ (dakini) vây quanh. Ngài bảo Khedrub Je, “Này con trai ta, con chẳng nên khóc. Thông điệp chính yếu của ta đã gửi đến mọi người là hãy tu tập con đường Mật điển. [Con] hãy thực hành đi và rồi hãy trao truyền lại cho những người có đầy đủ tánh đức. Thay vì khóc lóc thì con nên làm như thế càng nhiều càng tốt, và điều ấy sẽ làm cho ta rất hoan hỉ.” Đối với bạn thì cũng là như thế đấy. Nếu bạn thực hành thì Lama Tsongkhapa cũng sẽ mỉm cười.
Vào một lúc khác, ngài Khedrub Je có một số câu hỏi [về kỹ thuật tu tập] về Mật điển nhưng không tìm ra được ai có thể trả lời cho ngài. Một lần nữa, ngài lại khóc. Tim ngài như tan nát. Một lần nữa, ngài đã cầu nguyện hết sức mãnh liệt và cúng dường một mạn đà la. Đức Lama Je Tsongkhapa đã lại hóa hiện và đã ban cho ngài Khedrub Je nhiều giáo huấn và điểm đạo.
Lại vào một lúc khác, bởi vì ngài Khedrub Je đã khóc sướt mướt và đã cầu nguyện rất nhiều nên đức Lama Tsongkhapa lại hóa hiện trong [hình tướng] sắc màu đỏ, tay cầm một thanh kiếm và một bình bát bằng sọ người, cưỡi trên một con hổ. Sau đó, ngài hóa thiện thành đức Văn Thù, và một lần khác, ngài lại hóa hiện trong thân tướng bình thường của ngài nhưng cưỡi một con voi trắng. Năm linh kiến đã hiện ra khi ngài Khedrub Je đã tuôn lệ khóc và cầu nguyện [trong năm lần khác nhau] vì những lý do khác nhau.
~ Trích “Đại Thành Tựu Giả Tôn Đức Tông Khách Ba”, Lama Yeshe