Liên Hoa Quang        

I.2. MỘT PHƯƠNG PHÁP THIỀN TÍCH CỰC

Đễ chữa trị các vấn đề, đầu tiên chúng ta phải biết làm gì, sau đó chúng ta cần phải đem kiến thức áp dụng vào thực hành. Chỉ thực hành mà không có kiến thức thì chưa đủ. Nhưng một khi chúng ta biết rằng phải làm gì rồi thì kiến thức suông cũng không thể đủ được. Ngài Tịch Thiên đã viết:

Phải đưa lý thuyết vào thực hành (cả thể chất lẫn tinh thần).
Nói suông thì có được gì? Nếu chỉ đọc toa thuốc, Người bệnh sao lành được?

Chúng ta phải rèn luyện bản thân trong thiền định chữa lành. Trước tiên, chúng ta cần phải quyết định xem phương pháp nào là tốt nhất cho bản thân. Mặc dù có vô số pháp thiền nhưng có thể được phân thành hai loại chính.

1. Thiền Chỉ: là phương pháp thiền trong đó chúng ta nghĩ tưởng liên tục về một đối tượng tinh thần hoặc vật chất để tập cho tâm mình đi vào chu trình chữa lành của suy nghĩ và cảm giác tích cực.

2. Thiền Quán: là phương pháp trong đó chúng ta bắt đầu bằng việc chú tâm lên một đối tượng cụ thể, nhưng sau đó chúng ta hợp nhất sự nhận biết với cảm nghiệm thiền định. Chúng ta không quan tâm nhiều đến tính tích cực hay tiêu cực mà đơn giản là ở trong trạng thái tỉnh thức, không phán xét và tỉnh thức với tất cả những gì chúng ta đang trải qua.

Thiền dựa trên cơ thể trong cuốn sách này chủ yếu dựa vào lối Thiền Chỉ và tập trung vào mặt tích cực. Tuy nhiên, tất cả chúng ta nên ít nhất bớt chút thời gian vào cuối mỗi giai đoạn của thiền chữa lành cho Thiền Quán. Chúng ta đem tỉnh thức “hòa với” những xúc cảm khởi lên trong khi tập.

Đối với hầu hết chúng ta, việc nhấn mạnh vào những đối tượng tinh thần tích cực là phương pháp hiệu quả nhất trên con đường chữa lành. Dần dần, chúng ta càng thực hành thì bánh xe của những thói quen tinh thần sẽ trở nên tích cực hơn và cách nhìn đời của chúng ta cũng được cải thiện.

Một nền tảng vững chắc trong Thiền Chỉ cuối cùng có thể đưa chúng ta chuyển sang Thiền Quán nên chúng ta không còn cần dựa vào quá nhiều hình ảnh tích cực nữa.

Tuy nhiên, cuốn sách này tập trung vào phương pháp quán tưởng tích cực.

Cuối cùng, những vũ khí mạnh nhất trong kho vũ khí của chúng ta là bốn sức mạnh: nghe, thấy, cảm giác và tin tưởng.

BỐN SỨC MẠNH CHỮA LÀNH CỦA TÂM

Bốn sức mạnh chữa lành là các hình ảnh, từ ngữ, cảm xúc và niềm tin tích cực. Đưa những đặc tính của tâm này vào thiền định giúp gia tăng sức mạnh chữa lành những phiền não về tinh thần, tình cảm và thể chất của chúng ta.

Hình ảnh tích cực

Khi chúng ta hình dung đến những đối tượng tích cực, việc thực hành trí tưởng tượng sẽ thấm vào tâm. Nếu chúng ta có thể duy trì những hình ảnh này trong tâm qua một khoảng thời gian thì việc chữa lành sẽ trở nên gần hơn và hiệu quả hơn. Tâm có xu hướng đi lang thang, đặc biệt nếu chúng ta là người mới tập thiền. Nếu chúng ta thực tập chú tâm vào hình ảnh lâu một cách thoải mái thì định lực sẽ tăng trưởng.

Tuy quán tưởng là cốt tủy của thiền Tây Tạng nhưng nhiều người phương Tây mới đầu thấy rất lạ lẫm. Hình thành những hình ảnh tinh thần là một việc thông thường, ngay cả khi chúng ta không sử dụng việc đó trong thiền định. Trừ một số ngoại lệ, còn đâu chúng ta đều thường quán tưởng trong cuộc sống hàng ngày. Hầu hết thời gian, tâm chúng ta đều bận rộn với những hình ảnh trung tính hoặc tiêu cực. Nếu chúng ta phát triển thói quen nhìn những hình ảnh tích cực thì tính tích cực của tâm sẽ bắt đầu ló rạng và chúng ta có cơ hội để niềm hỷ lạc nảy nở.

Một trong những phương pháp thực hành của Phật giáo Tây Tạng là quán tưởng những hình ảnh tích cực bất cứ khi nào có cơ hội trong ngày, trừ khi chúng ta đang làm việc. Chúng ta có thể mang thiền định, những hình ảnh thiền quán và những xúc cảm liên quan vào cuộc sống của mình - trong giờ giải lao ở công sở chẳng hạn. Điều này khuyến khích việc giữ được những cảm xúc tích cực.

Vì chúng ta thường sử dụng thị giác là chính nên chủ yếu là tập trung vào những hình ảnh tích cực. Tuy nhiên, chúng ta có thể dùng âm thanh, mùi, vị và xúc chạm để làm phương tiện chữa lành nếu chúng phù hợp hơn. Một vài người có thính giác nhạy hơn, họ có thể nhấn mạnh vào việc tụng kinh hay kết hợp nhạc trong khi cầu nguyện và thiền định.

Từ ngữ tích cực

Từ ngữ có thể có sức mạnh rất lớn cả tốt lẫn xấu. Là những người có tư duy, chúng ta liên tục có những cuộc đối thoại trong tâm. Chúng ta gán danh xưng cho chúng. Đó là cách để chúng ta nhận biết và xác nhận đặc tính của một thứ gì đó.

Thiền định về hình ảnh sẽ mạnh hơn khi chúng ta thấy hình ảnh đó là tích cực và thậm chí tự bình luận tính tích cực của nó. Thí dụ như khi chúng ta đang quán tưởng một bông hoa, có thể chúng ta nghĩ về những nét đẹp của nó “Bông hoa đẹp đẽ này đang nở” hoặc “màu của nó thật tuyệt diệu, cả bầu không khí đều sáng ngời vì sự rực rỡ của nó”; hoặc “Giọt sương nhỏ trên cánh hoa tươi tràn đầy sức sống”; hoặc cũng có thể là “Nó thật tinh khiết như được làm từ ánh sáng cầu vồng vậy”; hoặc “Tôi ước mọi người đều có thể thưởng thức bữa tiệc cho đôi mắt”.

Đôi khi chỉ cần nhận thức những đặc tính tốt là đủ chứ không cần gọi tên. Nhưng danh xưng có thể giúp ta mở rộng tâm đến một hình ảnh, chẳng hạn như đơn giản nói với mình rằng “Nó đẹp quá” hoặc “Nó màu đỏ”. Vấn đề là xác nhận trong tâm trí sức mạnh của sự tích cực. Bằng cách này, chúng ta bắt đầu chuyển hóa thái độ tiêu cực mà mình dựng lên. Chúng ta có thể chọn nhận thức tích cực hay tiêu cực. Nhận biết sự tích cực có thể là một đồng minh lớn trong việc chuyển biến tâm trong thiền định lẫn cuộc sống hàng ngày.

Ngoài những hình ảnh tích cực, chúng ta có thể kết hợp cả âm thanh và mùi hương tích cực hoặc sử dụng cử chỉ hay cảm giác xúc chạm. Bằng việc nhận biết những đặc tính tích cực của bất kỳ phương tiện nào nói trên, chúng ta có thể tăng cường sức mạnh cho chúng.

Cảm xúc tích cực

Tâm không chỉ nghĩ mà còn nhận biết; nó biết cảm giác. Nếu chúng ta giác ngộ những đặc tính tốt của một đối tượng thông qua cảm xúc thì sự chữa lành của tâm và cơ thể sẽ mạnh hơn.

Lấy thí dụ trong thiền định, nếu chúng ta tưởng tượng một bông hoa đẹp, chúng ta có thể nghĩ “Bông hoa đẹp quá!” nhưng sau đó một ấn tượng tốt đẹp có thể ẩn đằng sau thứ có thể. Thay vào đó, chúng ta có thể hướng tâm đến bông hoa ở mức độ cảm giác - cảm thấy vẻ đẹp lôi cuốn, sự tươi mát của giọt nước nhỏ xuống, sự trong sáng của màu sắc giống như ánh sáng thuần khiết vậy. Chúng ta có thể cảm thấy những tố chất của bông hoa trong trái tim và cơ thể mình, ca ngợi bông hoa thay vì chỉ nghĩ về nó một cách lý trí.

Chúng ta có thể áp dụng phương pháp cởi mở tương tự để thưởng thức vẻ đẹp xung quanh mỗi ngày. Mở rộng đón nhận những cảm xúc trong thiền định có thể mang lại niềm say mê và thích thú đối với tất cả mọi việc chúng ta làm.

Nói chung, chúng ta cần phải cảm nhận những xúc cảm của mình; làm như vậy là tốt cho sức khỏe. Nhưng có những lúc có lẽ chúng ta muốn hoặc cần bảo vệ mình khỏi những cảm xúc có hại do những tình huống hay hình ảnh tiêu cực tạo ra. Để làm được điều này, chúng ta nên cố gắng đối phó với tiêu cực bằng tư duy và trí tuệ hơn là bị cảm xúc lấn át vào giây phút đó. Chúng ta không nhất thiết cần phải để cho những nhận thức tiêu cực hướng sâu vào tim mình về mặt cảm giác.

Trong thiền định cũng như cuộc sống, chúng ta có thể mang sự nhận biết cảm xúc vào những nét tích cực khi ta cảm nhận thông qua các giác quan: thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác. Chúng ta cảm nhận được sự rộng lớn của bầu trời, sức mạnh mát mẻ của gió, sự ấm áp dễ chịu của mặt trời, v.v…

NIỀM TIN TÍCH CỰC

Nếu chúng ta không tin vào sức mạnh của thiền định chữa lành, sức mạnh và năng lượng của nó sẽ bị suy giảm. Niềm tin mang lại cho thiền định một nền tảng vững vàng; nó gắn với tâm trí một cách hiệu quả và tuyệt đối.

Đây không phải niềm tin mù quáng mà là niềm tin dựa trên hiểu biết do năng lực chữa lành hoàn toàn của tâm mang lại nhờ sự trợ giúp của hình ảnh, ngôn từ và cảm xúc. Chúng ta cần tin rằng mình thực sự có thể cải thiện đời sống bằng cách này. Ngay cả khi thiền định giúp chúng ta tiến lên một bước thì ta cũng có thể bị rơi lùi lại nếu luôn nuôi dưỡng hoài nghi trong tâm mình.

Những người trí thức và thực dụng như chúng ta có lẽ thấy khó tin tưởng vào bất kỳ điều gì. Chúng ta cần nhớ rằng tâm là nguồn chữa lành mạnh mẽ và mục đích của thiền định chữa lành là đánh thức các nguồn lực bên trong chúng ta. Chúng ta cần phải dựa vào sự giúp đỡ của các đối tượng tâm linh và tin vào sức mạnh của tâm.

Nếu chúng ta có xu hướng hoài nghi về tất cả và nói: “Làm sao tôi có thể tin rằng việc này sẽ khiến tôi cảm thấy tốt hơn?”. Nó sẽ trở thành tốt nhất nếu bạn chỉ cần ngừng đánh giá. Thậm chí chỉ trong thời gian thiền, chúng ta cũng nên toàn tâm cảm nhận và tin tưởng. Khối óc của chúng ta có thể xâm nhập bằng cách tranh đấu. Có lẽ chúng ta cần chuyển ngay sang thái độ tin tưởng.

Chúng ta có thể nghĩ rằng bằng cách tin tưởng, ta đang vờ như làm một điều gì đó. Nếu cần, chúng ta nên làm như vậy và vờ như ta tin nhưng hãy làm bằng cả con tim và cảm xúc. Hãy nhớ rằng bằng cách giả vờ, những diễn viên có thể gợi lên những xúc cảm sâu sắc nhưng chỉ khi họ tin vào vai diễn mà mình đang đóng.

Chúng ta có thể tiếp tục nhìn, nghĩ và cảm nhận những đặc tính tích cực của đối tượng thiền định, dần dần sẽ có được lợi ích dù chúng rất đơn giản. Một khi chúng ta có được kết quả, một thái độ tin tưởng sẽ phát triển mạnh trong chúng ta một cách tự nhiên.

Nếu chúng ta thích thiền thì đó là sự khởi đầu của niềm tin. Chúng ta có thể bắt đầu chỉ với ý thích hình dung một hình ảnh cụ thể. Khi quen dần với hình ảnh đó, niềm vui thích sẽ gia tăng. Chúng ta nên chú ý đến mọi cảm giác tích cực; đó là nơi niềm tin bắt đầu.

Bốn sức mạnh chữa lành của tâm là những thành phần thiết yếu để thiền định chữa lành được trọn vẹn, toàn hảo. Nhìn thấy các hình ảnh giúp cho quá trình chữa lành trở nên sống động và tuyệt đối. Nhận biết và chỉ định đặc tính tích cực của hình ảnh giúp thiền định trở nên mạnh mẽ và hiệu quả. Sự cảm nhận giúp cho thiền định sâu và phong phú hơn cũng như giúp chúng ta nhận biết vấn đề của bản thân, kết nối trực tiếp với chúng và chuyển hóa chúng. Tin tưởng là cách củng cố và làm cho thiền định viên mãn, gia tăng gấp đôi sức mạnh của thiền và kết quả nhận được.

Bằng cách áp dụng bốn sức mạnh chữa lành theo một phương thức tích cực, chúng ta có thể giúp bản thân vào lúc này và cũng gặt hái được những lợi ích sau này. Theo Phật giáo, hạt giống của tất cả những trải nghiệm được gieo trồng trong chúng ta tại mảnh đất tiềm thức. Những hạt giống tinh thần hay thể chất của chúng ta vừa tích cực lại vừa tiêu cực, được huân tập trong cái mà Phật giáo gọi là nghiệp.

Nghiệp giống như những hạt giống được gieo trồng trong tâm vô thức của chúng ta, nơi chúng có thể ngủ đông hay ẩn náu. Cuối cùng, nghiệp sẽ trổ hoa tốt hoặc xấu. Nghiệp có thể tồn tại dưới dạng các triệu chứng thể chất, cảm xúc hay ký ức. Thiền định với bốn năng lực chữa lành là một phương thuốc rất hữu hiệu cho vụ thu hoạch những nghiệp báo xấu.

Bốn năng lực chữa lành cũng có thể được áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Chúng ta có thể thấy sự tích cực trong chính mình và mọi thứ xung quanh, củng cố đặc tính này trong tâm bằng cách nhận biết nó, hoan hỷ trong bất kỳ cảm xúc tích cực hay an bình, và tin vào sức mạnh chữa lành của cách nhìn thế giới này. Sự tiếp cận với cuộc đời như vậy có thể cho chúng ta gặt hái một vụ mùa lợi ích lớn.

HAI PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG BỐN NĂNG LỰC CHỮA LÀNH CỦA TÂM

Chúng ta thực sự có thể áp dụng bốn năng lực chữa lành một cách đúng đắn, do đó rất đáng để giải thích về những phương cách đúng và sai.

Phương pháp sai lầm

Thái độ bám chấp có thể làm hỏng thiền định của chúng ta hoặc làm giảm đi một phần lợi ích. Ngay cả khi sử dụng những hình ảnh, lời nói, cảm giác và niềm tin tích cực để hành thiền thì có khả năng chúng ta áp dụng những đặc tính của tâm một cách quá mạnh. Có thể chúng ta bắt đầu thèm muốn đối tượng hay hình ảnh tinh thần đó, căng thẳng với những đặc tính tích cực của nó, hoặc muốn việc thiền định tiến triển hơn hoặc tốt hơn hiện tại.

Đôi khi thiền định có thể khiến người ta mong sở hữu nhiều hơn, nghĩ về chuyện “Ta đạt được gì từ việc này”. Chúng ta bắt đầu cảm thấy bị ám ảnh kết quả thiền định. Cũng có khi chúng ta luyện tập quá mức. Thí dụ có người ngắm một bông hoa hồng và thưởng thức vẻ đẹp của nó một cách cởi mở và tự nhiên. Nhưng nếu tâm chấp lấy vẻ đẹp của nó, chúng ta gần như tấn công nó bằng tư duy của mình hoặc muốn sở hữu vẻ đẹp của nó thì chúng ta đang cố gắng quá mức đấy.

Nếu chúng ta liên tục cảm thấy căng thẳng và khó chịu khi quán tưởng một hình ảnh tích cực thì đây là đầu mối cho thấy chúng ta nên thả lỏng một chút.

Phương pháp đúng đắn

Mục tiêu của việc chữa lành là giải tỏa căng thẳng và áp lực. Nếu chúng ta cởi mở và thoải mái thì tâm sẽ có thể an bình hơn. Điều này không có nghĩa là lăn ra ngủ hay làm biếng hoặc say thuốc. Nó cũng không có nghĩa là mạnh mẽ hay hung hăng. Không quá chặt cũng không quá lỏng: đó mới là sự cân bằng đúng. Chúng ta muốn tỉnh thức và mở rộng để có thể mang đến cho mình đầy đủ hình ảnh và cảm xúc tích cực.

Tuy nhiên, nếu tâm chúng ta bị kẹt vào thói quen nhận thức và cảm giác tiêu cực thì việc bám vào những đối tượng tích cực cũng vẫn có ích vào lúc đó. Như vậy sẽ có ích cho sức khỏe hơn là cứ mãi bám vào cái tiêu cực. Nếu chúng ta có thể thay đổi thói quen bám chấp từ cái tiêu cực chuyển sang cái tích cực, cho dù nó không hoàn hảo nhưng cũng là một bước tiến trên con đường chữa lành. Sau đó, khi bớt chấp vào tiêu cực, chúng ta có thể dần dần biết khéo léo hơn trong thiền định.

CÁC NGUỒN CHỮA LÀNH
Thiền chữa lành thường liên quan đến việc quán tưởng ánh sáng trong quá trình thiền định, gọi ra những dòng năng lượng nhiệt và hỷ lạc. Trong khi thiền, nó có thể giúp bạn quán tưởng một hình ảnh chữa lành cụ thể nào đó, nơi tạo ra những dòng năng lượng chữa lành. Nó được biết đến như một nguồn sức mạnh và bạn có thể chọn bất kỳ hình ảnh nào có vẻ phù hợp và khiến bạn hứng thú. Chẳng hạn nó có thể là ánh sáng của sự nhân từ, giống như mặt trời, cũng có thể là một ngọn lửa xua tan nỗi sợ hãi hoặc một đám mây trên bầu trời cao rộng, tự do; một biểu tượng hay hình ảnh linh thiêng của Ki Tô giáo hay bất kỳ một tôn giáo nào hoặc một vị thánh đầy quyền năng hoặc bất kỳ thứ gì có thể truyền cho bạn cảm hứng và tận dụng được sức mạnh của tâm.

Vào lúc bắt đầu thiền, hãy quán tưởng một nguồn sức mạnh, dừng lại ở hình ảnh đó đủ lâu để cảm nhận sức mạnh chữa lành của nó. Sau đó hãy nhìn, cảm nhận và tin rằng năng lượng chữa lành từ nguồn sức mạnh ấy đang tuôn vào cơ thể.

Trong rất nhiều truyền thống tâm linh, những hình ảnh như vậy đã được chứng minh rất thuyết phục. Đối với những người có đầu óc thế tục, một hình ảnh đầy cảm hứng có thể gia tăng sức mạnh của tâm.

Nguồn năng lượng có thể rất hiệu quả và có ý nghĩa. Mặt khác, nếu muốn, bạn cũng có thể gọi là những dòng năng lượng chữa lành từ bầu trời, từ không khí hay khoảng không xung quanh, hoặc từ tâm bạn.

CHỮA LÀNH TOÀN BỘ CƠ THỂ

Những lối hành thiền trong cuốn sách này tập trung vào toàn bộ cơ thể. Mục đích của nó là sự hạnh phúc, khỏe mạnh của thân tâm cũng như chữa lành hay giảm bớt bệnh của thân.

Đôi khi có người hỏi tôi liệu có phải là ý tưởng tốt không khi chú tâm vào các điểm năng lượng hoặc các “kênh” cụ thể, một kỹ thuật được sử dụng trong các truyền thống chữa bệnh nhất định. Hầu hết mọi người không nên cố gắng thực hành điều này, trừ phi họ đã luyện tập rất kỹ. Nếu chúng ta sử dụng một điểm năng lượng để chú tâm và tạo ra năng lượng đúng cách, nó có thể rất mạnh và mang lại lợi ích. Nhưng với nhịp độ sống nhanh, có được một chút ít cơ hội để rèn luyện bản thân, chúng ta không nên tập trung vào những điểm hay kênh năng lượng cụ thể vì có thể sẽ lạm dụng hoặc thậm chí còn gây tổn hại cho bản thân.

Đối với hầu hết chúng ta, tốt nhất là hành thiền trên toàn bộ cơ thể một cách cởi mở. Trong thiền định chữa lành, đôi khi chúng ta tập trung vào các bộ phận của cơ thể, nhưng sau đó chúng ta luôn mở thiền định ra toàn bộ cơ thể. Tập trung vào dòng năng lượng thư thái và thông suốt. Cách thiền này không chỉ an toàn mà còn rất hiệu quả và dựa trên lối thực hành của Phật giáo Tây Tạng đã được trắc nghiệm qua thời gian.

I.3. LỢI ÍCH CỦA THIỀN ĐỊNH CHỮA LÀNH

Hồi còn tu học tại Tu viện Dodrupchen, những lời nhắc nhở giáo lý thường xuyên từ các bậc đạo sư của tôi và từ kinh sách đã giúp đỡ tôi trên suốt con đường tâm linh. Nhờ vậy, giáo lý của Phật đã bén rễ thật chặt trong tâm tôi và sách tấn tôi trên hành trình cuộc sống. Vì rất dễ bị lạc hướng nên chúng ta nên trao cho mình những thông điệp và lời nhắc nhở tích cực.

Đó là mục đích của chương này và chương tiếp theo, nhấn mạnh một số điểm đáng chú ý. Chúng ta bắt đầu chương này với việc nghiên cứu những lợi ích mà thiền định có thể mang lại và một số nguyên tắc có thể hỗ trợ chúng ta trên con đường mình đi.

Một lợi ích trọng yếu của bất kỳ nỗ lực muốn giúp đỡ bản thân là nhận biết rằng chúng ta thực sự có thể cải thiện cái nhìn và cuộc sống của mình. Chúng ta nhận thức được năng lực chữa lành và khiến nó trở nên mạnh mẽ hơn.

Đôi khi những cải thiện dường như rất nhỏ. Nhưng nếu chúng ta chú tâm và hoan hỷ với chúng thì chúng sẽ được mở rộng.

Nhờ vào thiền định chữa lành, chúng ta có thể khắc phục nhiều vấn đề nhưng không thể chữa tất cả được. Chúng ta vẫn phải bị bệnh và chết, đó là đặc tính, là bản chất của cuộc sống. Nhưng nếu có thể kinh qua sự an bình nhờ vào thiền định và tiếp cận với cuộc sống thì chúng ta có thể xử lý các vấn đề dễ dàng hơn. Điều này đặc biệt đúng nếu chúng ta có thể tu tập và nhận biết thái độ tích cực và cảm giác tích cực.

Thông thường, chúng ta sống trong đời mà ít nhận ra mình đang làm gì, chứ chưa nói đến bản chất an bình và vui vẻ của cuộc sống. Chúng ta hầu như nghĩ về quá khứ, mơ về tương lai trong khi bỏ qua những gì đang xảy ra trong hiện tại, ngay giây phút này. Nếu chúng ta không nhận biết được thì có nghĩa rằng bạn không sống một cách trọn vẹn. Chúng ta giống như người mộng du, như thây ma vậy. Để sống và khỏe mạnh, chúng ta phải tỉnh dậy. Trong tiếng Phạn, gốc của từ Phật là “Tỉnh thức”. Đó chính là sự chữa lành, giác tỉnh thực sự. Như một bông hoa mọc lên từ đất và nở hoa trong ánh nắng, quá trình này cũng tiến triển từ từ. Đôi khi sự phát triển tâm linh của chúng ta có vẻ chậm và không đồng đều. Chúng ta có thể tụt lùi hoặc đầy hoài nghi. Chúng ta cần nhắc nhở mình rằng con đường chữa lành là con đường đúng để đi.

LỢI ÍCH NÓI CHUNG CỦA SỰ CHỮA LÀNH

Mục đích chung của việc chữa lành là cải thiện sức khỏe tinh thần lẫn thể chất. Các bài thiền chữa lành có thể chữa khỏi hay ít nhất cũng làm giảm bớt những vấn đề tinh thần và thể chất.

• Chúng ta có thể bị đau ốm do một số bộ phận hoặc các tế bào trong cơ thể bị suy yếu hoặc chết. Những nguồn năng lượng chữa bệnh và phước lành có thể giúp cho những tế bào xấu trở nên khỏe và các tế bào chết hồi sinh, cũng giống như nước có thể làm cây héo sống lại.

• Chúng ta có thể đau ốm vì các kênh và động mạch của cơ thể bị các chất cứng hoặc tạp chất làm cho tắc nghẽn. Những làn sóng của năng lượng chữa lành có thể giúp cho chúng được thông.

• Chúng ta có thể bị đau ốm vì một vài bộ phận của cơ thể bị hỏng hoặc không kết nối với phần còn lại của cơ thể dù tất cả chúng hoạt động như một đội. Những làn sóng chữa lành được tất cả các tế bào của cơ thể gửi và nhận có thể giúp những tế bào đó kết nối lại thành một đội riêng.

• Có thể chúng ta bị đau ốm vì một số bộ phận của cơ thể bị mất sức. Các bài thiền định này có thể giúp chúng ta tạo ra và lấy lại sức mạnh.

• Chúng ta có thể bị đau ốm vì áp đặt giới hạn lên phạm vi và năng lượng của cơ thể tuyệt vời của mình. Những bài thiền này có thể giúp phá hủy những bức tường giam cầm và khiến cho mọi thứ đều mở rộng vô biên.

• Chúng ta có thể bị đau ốm vì đánh mất trí nhớ hay hiểu biết về những đặc tính và món quà thực sự của thân tâm. Những bài thiền này sẽ giúp bạn đánh thức ký ức về những đặc tính thực sự của tâm và thân trong mỗi tế bào của cơ thể.

• Chúng ta thường đau ốm vì các yếu tố đất, nước, gió, lửa trong cơ thể không hoạt động hài hòa. Những phương pháp thiền này sẽ giúp bạn giảm bớt các xung đột và làm cho các yếu tố trong cơ thể lại hòa hợp với nhau như những người bạn.

• Rốt cục, rắc rối đều bắt nguồn từ sự bám chấp của tâm, thứ có thể gây ra các vấn đề cho cả tinh thần lẫn thể chất. Những pháp thiền này sẽ giúp nới lỏng sự cứng nhắc của tâm trí và cơ thể chúng ta.

Sự an lạc trong tim có lẽ không chữa lành được hết mọi vấn đề của chúng ta nhưng chắc chắn sẽ trang bị cho ta sự nhẫn chịu hay thậm chí đón nhận tất cả mọi thứ xuất hiện trên con đường của mình.

LỢI ÍCH TINH THẦN CỦA THIỀN CHỮA LÀNH

Thiền chữa lành có thể đem lại nhiều lợi ích tinh thần và chứng ngộ tâm linh. Nếu tim ta tràn ngập bình an, có nghĩa rằng chúng ta có được kho báu lớn nhất. Việc bám vào tiền bạc, quyền lực, tuổi trẻ hay sắc đẹp chỉ đơn giản là một cơ chế bảo vệ để che giấu điểm yếu của ta. Sức mạnh nằm ở sự bình an thật sự, đó là bản chất của một tâm trí lành mạnh. Nếu thân tâm đều an bình thì chúng ta có thể nhẫn chịu mọi hoàn cảnh, có thể hạnh phúc ngay cả khi bị bệnh và cơ thể già yếu, thối rữa.

Mục đích của những bài thiền này là gột sạch nghiệp của các cảm xúc và hành vi tiêu cực. Thông qua thiền định, chúng ta đạt được nhận thức và niềm hạnh phúc thanh tịnh, nền tảng của Phật giáo Tây Tạng phổ biến cũng như các giáo lý bí truyền. Chúng ta học cách tạo ra sức mạnh chữa lành và trang bị cho bản thân để phụng sự tha nhân.

Các bài luyện tập này có thể đưa đến tầng giác ngộ cao hơn. Ít nhất thì thực hành đúng các bài thiền sẽ giúp bạn bớt bám chấp vào tâm. Đây là cốt tủy của việc thực hành vì càng buông bỏ bao nhiêu, bạn càng hạnh phúc bấy nhiêu.

LỢI ÍCH THỂ CHẤT CỦA THIỀN CHỮA LÀNH

Tâm và thân liên quan chặt chẽ với nhau, vì vậy không có gì đáng ngạc nhiên khi thiền có thể giúp ích lúc chúng ta bệnh. Không phải mọi căn bệnh thể chất đều có thể chữa lành, và chúng ta nên hiểu rõ rằng cơ thể cuối cùng rồi cũng bị phân rã và chết. Tuy nhiên, một tâm trí tích cực và lành mạnh có thể khơi dậy những nguồn năng lượng của cơ thể đến mức tối đa.

Ở Tây Tạng, khi bị bệnh, trước tiên chúng tôi sẽ tìm đến một vị Lạt ma hoặc cầu nguyện năng lực chữa lành rồi mới tìm đến bác sĩ xin thuốc. Chúng tôi hoàn toàn tin vào năng lực chữa lành của thiền định và cầu nguyện, và khi lớn lên, tôi đã chứng kiến rất nhiều vấn đề đã được chữa trị thông qua sức mạnh chữa lành đó.

Sự chữa lành tâm và thân không phải là một cái gì đó kỳ lạ mà chỉ có người Tây Tạng mới làm được. Harry Winter, người bạn Mỹ của tôi, đã sử dụng sức mạnh thiền định và thái độ tích cực để đảo ngược quá trình phát triển của căn bệnh ung thư chết người. Harry đã giục tôi: “Hãy nói với mọi người về điều này; nó có thể giúp được họ”. Cho nên tôi làm thế thường xuyên nếu có thể.

Vào năm 1998, khi Harry 74 tuổi, bác sĩ của ông chẩn đoán ông bị ung thư phổi và dự đoán rằng ông sẽ chết sau vài tháng. Harry đã tập thiền trong nhiều năm, vì vậy ông đã biết đôi điều về sức mạnh của tâm và chuẩn bị tinh thần để đối phó với cuộc khủng hoảng này. Ông tin chắc rằng thiền định có thể giúp mình nếu không làm căn bệnh dừng hẳn thì cũng khiến nó chậm lại, và phương pháp thiền đó cũng có thể gia tăng lợi ích của trị liệu y học.

Trước sự kinh ngạc của các bác sĩ, Harry đã sống sau hai ca phẫu thuật và bệnh ung thư của ông đã thuyên giảm. Năm năm sau, khi căn bệnh quay trở lại, ông quyết định từ chối ca phẫu thuật thứ ba mà có thể khiến ông vĩnh viễn nằm liệt giường. Lúc bấy giờ, Harry đã rất tinh thông trong việc thiền định một cách thoải mái, cởi mở, vì vậy trong mỗi giai đoạn thiền, ông thiền rất thoải mái tám tiếng mỗi ngày.

Ở tuổi 85, 11 năm sau khi bị chẩn đoán ở giai đoạn cuối, Harry rất khỏe mạnh so với những người cùng độ tuổi. Ông có rất nhiều bạn bè và có một thái độ vui vẻ, lạc quan. Sự an bình trong tâm trí trở thành một thói quen và hơi ấm từ thiền định của ông cũng lan tỏa đến các hoạt động thường nhật.

Về cơ bản, phương pháp quán tưởng của Harry cũng giống với phương pháp mà tôi đã mô tả trong Chương 8, là bài thiền thay thế cho bài tập số 4 “Đón nhận nguồn phước chữa lành” trong đó tâm mang đến những giọt cam lồ phước lành để gột sạch những cáu bẩn. Trong tâm mình, Harry thấy Kim Cang Tát Đỏa, đức Phật cõi Tịnh Độ, những vị mang đến cho ông dòng nước cam lồ chữa lành. Dòng cam lồ sẽ đi vào cơ thể ông qua đỉnh đầu, làm sạch và chữa lành các tế bào ung thư cũng như mọi phiền não thuộc về cảm xúc. Harry đã luôn mong muốn những phước lành này mở rộng đến tất cả chúng sinh trong toàn vũ trụ.

Trong những năm gần đây, Harry cũng bị bệnh khí thũng, ông mô tả rằng “bệnh phổi mãn tính khiến cho khó thở, do đó đã lấy đi lượng ô-xy cần thiết cho máu”. Sau khi tìm hiểu thêm về các điều kiện - và đặc biệt là mối quan hệ giữa thái độ tinh thần và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng - Harry đã tạo ra một lối quán tưởng đặc biệt. Phương pháp này đã mang đến cho ông sức mạnh kiểm soát sự khó thở nghiêm trọng thường gắn liền với bệnh khí thũng:

Vì thấy sự khó thở khiến việc thở nặng nhọc hơn và tinh thần lo lắng hơn, v,v… nên tôi biết được rằng cái mà các bác sĩ gọi là “sự khó thở” này do nhu cầu ô-xy gây ra không nhiều bằng do lo lắng, thậm chí hoảng loạn gây ra. Một khi hiểu được cơ chế này rồi, tôi biết được biện pháp khắc phục, ít nhất là đối với lo lắng và hoảng loạn: đó là quán tưởng.

Tôi nhận ra rằng sự khó thở, thậm chí là thở nặng nhọc và dường như không kiểm soát được thường là trạng thái bình thường mà những công nhân xây dựng, vận động viên và những người khác trải qua. Từ đó tôi suy ra, nếu tôi là một trong số họ thì khó thở sẽ không dẫn đến lo lắng. Vì vậy, tôi đã quán tưởng mình là một ngôi sao điền kinh Olympic, như tôi đã xem trên ti vi, chạy nước rút cự li 100 mét càng nhanh càng tốt. Tôi vượt qua vạch đích với vận tốc cực nhanh. Sau đó, tôi thở hổn hển, gập người lại như các vận động viên chạy nước rút, bàn tay đặt trên đầu gối, tôi thở rất nặng trong khi đám đông trên khán đài đang cổ vũ, cờ tung bay, thông báo phát ra trên loa, và các vận động viên khác đang thở hổn hển, khò khè. Dần dần, hơi thở nặng nề giờ đây dường như bình thường trở lại, không hề còn lo lắng, không hề khó thở.

Từ khi sử dụng pháp quán tưởng, tôi chưa bao giờ (lại) bị khó thở cấp tính mà trước kia đã khiến tôi phải lên xe cứu thương vào bệnh viện hai lần.

Harry cũng khám phá ra có thứ gì đó thật giản đơn như việc chúng ta chọn cách nào để định nghĩa tình trạng của mình - những từ mà chúng ta dùng để gán tên cho tình huống:

Tôi tham gia một nhóm hỗ trợ thiền và thảo luận để giúp những người mắc phải những căn bệnh mãn tính nguy hiểm đến tính mạng. Các thành viên giúp đỡ nhau đối phó với bệnh tật của họ bằng cách chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi những đề nghị tích cực và lạc quan, những nỗi sợ hãi và chướng ngại đã biến thành sự vui sống. Tại cuộc gặp gỡ đầu tiên, người trưởng nhóm đi vòng quanh và yêu cầu những người tham gia xác định bệnh tật của mình. Những tuyên bố về bệnh ung thư phổi, bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson, bệnh teo cơ vang lên, nghe như buổi điểm danh của hội nghị tử thi vậy.

Vào lúc đó, tôi đã nghĩ “Bất cứ lúc nào có người nghe tên của một căn bệnh, nó củng cố thêm nhận thức của người đó về việc bị bệnh và để lại dấu ấn trong tâm trí. Do đó cái tên hư giả đó trở thành một thành phần thực sự của căn bệnh, nhắc nhở người đó rằng mình là một nạn nhân mỗi khi nghe thấy nó”. Nhưng có một phương thuốc chữa trị.

Vào buổi chiều nọ, một thành viên kể về những năm đối phó với bệnh ung thư vú. Bác sĩ bảo cô rằng bệnh không thể chữa được và nó sẽ lây lan ra khắp cơ thể, làm hạn chế khả năng thể chất của cô và gây tử vong trong vòng vài tháng. Nhưng cô từ chối chấp nhận lời phán quyết của căn bệnh. Thay vào đó, cô nói đã quyết định xem căn bệnh là một thách thức. Nó mang đến cho cô một cơ hội: cô có thể tự thoát khỏi những mục tiêu, cam kết vô ích và mở ra những mục tiêu mới, có sở thích mới, kết thêm bạn mới - hay nói một cách khác, thay đổi hình dáng của cuộc đời phù hợp với những hạn chế về vật lý đối với bệnh tình của mình. Cô thay thế từ ung thư bằng từ cơ hội, và cô đã ở đó, mười năm sau khi bác sĩ tuyên án tử hình, khuyến khích những người khác xem bệnh tật không phải là một tai ương có giới hạn mà là một cơ hội.

Trong nhiều tuần sau đó, bất cứ khi nào từ căn bệnh hay bệnh tật được thốt ra thì sẽ có ai đó trong nhóm nói lại thành “cơ hội!”, chắc chắn khiến cho cả nhóm bật cười và giải tỏa căng thẳng. Một số người hình thành thói quen nghĩ đến “cơ hội” mỗi khi nghe hay đọc tên căn bệnh của mình, và theo thời gian, điều này khiến họ thay đổi cái nhìn đối với cuộc sống một cách hiệu quả.

Cuộc sống của một thành viên trong nhóm, người phải chịu đựng căn bệnh đa xơ cứng, bị hạn chế đến nỗi cô hiếm khi mạo hiểm ra khỏi căn hộ của mình và sợ làm bất cứ điều gì mới hoặc kết bạn. Nhưng từ cơ hội đánh trúng tâm lý cô. Cô có một giọng ca rất hay dù là (đã) không thể biểu diễn một cách chuyên nghiệp. Giờ cô đã tham gia một nhóm nhạc sĩ nghiệp dư chơi miễn phí tại các bệnh viện và nhà dưỡng lão. Cô đã thay thế từ bệnh tật thành cơ hội và mở rộng chân trời cuộc sống.

Từ ngữ có sức mạnh thật diệu kỳ!

LỢI ÍCH LÂU XA VÀ LỢI ÍCH TỨC THÌ

Nếu có thể phát triển những cảm giác an lạc, buông bớt bám chấp hoặc không hề bám chấp, chúng ta sẽ có được sức khỏe và hạnh phúc. Kể cả khi chúng ta không thể chữa lành một vấn đề cụ thể nhưng vẫn đảm bảo có được lợi ích bằng cách này hay cách khác, ngay lúc này hoặc lúc khác. Các tín đồ Phật giáo tin rằng lợi ích của hành vi thiện và tâm an bình thậm chí còn có thể vượt ra ngoài kiếp này và xuất hiện trong kiếp sau hay trong vô lượng kiếp sau.

Cũng như hạt giống bất ngờ ra hoa, những hành vi tích cực đôi khi có thể khiến chúng ta ngỡ ngàng. Khi người bạn Richard của tôi nhập viện ở Boston vào tháng 12 năm 1997 để điều trị bệnh ung thư, ông mang theo một bức hình Bồ Tát (Avalokiteshvara) nhỏ và giữ nó cạnh giường. Tim ông bị ngừng đập trong khi đang lấy tủy xương nhưng ông đã được cứu sống nhờ một đội ngũ có tay nghề cao tiến hành cấp cứu hồi sinh tim phổi.

Khi được đưa trở lại phòng bệnh viện, ông vẫn chưa hoàn toàn hết thuốc mê. Tuy nhiên, khi y tá của Richard, một người Công giáo Ai Len, hỏi về bức hình Bồ Tát, ông đã giải thích rất sâu rộng về cách sử dụng và tầm quan trọng của bức hình đó trong vòng 30 phút. Vợ của ông, Paulette, ngồi bên cạnh giường, lấy làm ngạc nhiên trước cuộc trò chuyện của chồng mình với người y tá.

Vài ngày sau đó, khi tôi đến thăm, Paulette đã kể lại cuộc hội thoại này cho ông nghe nhưng ông không thể nhớ điều gì về bản thân. Ông nói với tôi:

Tôi là một thiền giả, và tôi đã rất ít khi hành thiền cầu nguyện bằng hình ảnh và trì tụng. Do đó, tôi đã tưởng pháp thiền cầu nguyện thực hành sẽ không có tác động nhiều. Nhưng giờ tôi biết rằng cái mà mình ít làm đó lại in một dấu ấn lớn ở một mức độ sâu hơn trong tâm.

Những gì tôi nói với người y tá xuất phát từ tâm một cách tự nhiên mà không cần hoặc cần rất ít nỗ lực tư duy. Đó là thứ gì đó đã ngấm vào tôi ở một tầng thức sâu hơn. Giờ đây, khi cái chết đến, tôi đoán chắc rằng kết quả thiền định của mình, những hình ảnh Phật và lời cầu nguyện sẽ sống trong tôi để chuyển hóa nhận thức của mình - từ đau đớn thành an bình, từ mê mờ đến giác ngộ.

Tôi nói với Richard:

Có câu chuyện dân gian Ấn Độ tương truyền rằng có một người sống trong một bộ lạc. Mặc dù anh nói rất trôi chảy ngôn ngữ của bộ lạc đó nhưng người trong bộ lạc vẫn tìm kiếm những điều nhỏ nhất của anh trong cách ứng xử hằng ngày mà mâu thuẫn với cách sống của họ. Một ngày nọ, vài người quyết định thử nghiệm anh. Họ trùm kín mặt, mang gươm và rìu, sau đó họ núp trong bụi cây phía bên kia con đường và đợi anh. Khi anh cưỡi ngựa ngang qua đó, họ nhảy ra và giả vờ đánh cướp. Ngay lúc đó anh thốt lên bằng tiếng của một bộ lạc khác: “Chúa ơi!”. Thế là họ yêu cầu anh rời khỏi bộ lạc vì anh đã lừa dối họ.

Câu chuyện dân gian này chứng minh một điều quan trọng: cấu trúc bề ngoài của văn hóa hay đời sống thường nhật cho dù nhìn vững chắc đến đâu cũng chỉ như ảo ảnh mà thôi. Khi nó sụp đổ, bất cứ thứ gì bên trong được gieo tận sâu trong tâm ta sẽ hiện ra.

Vì vậy, nếu cuộc sống của mình sụp đổ, chúng ta sẽ vui mừng cho bất kỳ trải nghiệm nội tâm tích cực nào mình đã tạo ra. Một cơn khủng hoảng lớn như sức khỏe yếu kém có thể là chất xúc tác mang lại niềm hỷ lạc được gieo tận bên trong chúng ta thông qua thiền định. Và rõ ràng cõi Tịnh Độ sẽ xuất hiện.