PHỤ LỤC I: NHỮNG TƯƠNG TỰ CỦA THỰC TẠI CHO THẾ KỶ 21
Một Nagarjuna hiện đại chắc chắn sẽ gồm chiếu bóng như một tương tự của maya thống nhất sanh tử và niết bàn này. Có lẽ ngài sẽ gồm toàn ảnh (hologram) như một tương tự khác. Một Longchenpa hiện đại sẽ tạo những thơ kệ tinh tế kết buộc những tương tự vào kinh nghiệm thực tại của ngài; những thơ kệ dưới đây có lẽ là một phản chiếu yếu ớt của các ngài.
Chiếu bóng: Tương tự thứ Chín
Chư Phật trong trí huệ của các ngài sẽ nói
rằng tất cả kinh nghiệm của chúng ta giống như một phim chiếu.
Hãy lại nghe sự soi sáng về chân lý này.
Bản tánh của tâm giống như một phim chiếu bóng,
phim và màn hình không thể phân chia.
Chiếu bóng là ảo ảnh huyễn thuật,
maya mê lầm tạo nên thế giới chúng ta,
một tương tục của sướng và khổ, lo âu và vui vẻ.
Nhưng màn bạc là tánh Không có cái biết
vẫn không bị những biến cố mà nó phản chiếu chạm đến.
Động đất, sóng thần, bão lửa, cuồng phong,
sanh và chết, thương và ghét, xuất hiện,
nhưng tấm màn vẫn nguyên sơ, luôn luôn vô nhiễm,
không hề bị xâm phạm, như mặt một tấm gương sáng.
Người nhìn với ý thức tự ngã,
đối tượng hóa hình ảnh trên tấm màn,
làm hiện maya nhị nguyên mê lầm
nơi maya là kẻ thù cần hàng phục.
Nhưng đối với người đi xem phim thích thú,
giống như một đứa trẻ trong trò chơi
nhưng ý thức đầy đủ mỗi khoảnh khắc xảy ra,
tâm nguyên sơ của nó và phim là một.
Như vậy kinh nghiệm điện ảnh giống như maya bất nhị.
Thư giãn vào cái biết bao trùm tất cả ấy,
phim và màn ảnh là một toàn thể một vị.
Không có màn – không có hình;
không có phim – chỉ là trống trơn;
hai cái hợp nhất – niềm vui thanh tịnh!
Tâm phê phán quan sát bộ phim
phân biệt giữa chỗ xuất sắc và chỗ nghèo nàn;
khen cái hay và chê cái dở
nó trau dồi nghiệp xác định sự tái sanh của nó.
Trong sự mải mê cuốn phim được chiếu,
bám luyến vào cái làm thoải mái, khước từ cái làm cho choáng váng,
khẳng định cái vui thích và phủ nhận cái làm tổn thương,
những khuynh hướng thiên vị của nó được kết đọng và tăng trưởng.
Tin vào thực tại của chúng sanh trên màn hình,
bị xô đẩy vào ảo ảnh huyễn thuật của khoảnh khắc,
bị quyến rũ bởi những lừa dối của maya phim ảnh,
bám dính vào hành động như thể nó là của riêng chúng ta,
lần lượt chúng ta cười và khóc, hy vọng và lo sợ,
bị bắt giam vào những phóng chiếu tạo bởi khuynh hướng nghiệp.
Tin vào thực tại của chúng sanh trên màn hình,
bị lôi cuốn bởi tạo dựng và múa may,
bởi thao tác xảo quyệt của ánh sáng, và âm thanh,
không thấy chất liệu con người bên dưới,
đồng hóa nam nữ diễn viên với vai đóng của họ
những đứa trẻ con chúng ta tri giác chúng như là những nhân vật chân và thực.
Khi chúng ta thấu biết những hiệu quả thấy nghe là huyễn hóa,
rằng những phản ứng của chúng ta được xác định một cách chủ quan,
rằng kịch bản điện ảnh, người xem và phim là huyễn hóa,
rằng thân tâm và môi trường là tâm tạo,
khi chúng ta thư giãn vào không gian trống không của bản tánh của tâm,
hoặc trong phim hoặc ngoài rạp hát,
bây giờ ở đây chỉ là sự lóe sáng của hình tướng – ánh sáng thoáng qua
và niềm vui của không dính mắc với mỗi sự cố.
Cũng như chiếu bóng là một giả vờ ảo ảnh, một lừa đảo, một ảo ảnh,
một nói dối được tính toán để dụ dỗ và làm mê say khán giả,
thế thì những diễn viên là những phương tiện và tác nhân của trò lừa gạt ấy.
Để hoàn lại tánh giác và thần lực, giá trị và nghĩa,
bị đánh cắp bởi những xuất hiện trên màn,
chúng ta thấy tất cả, tất cả là huyễn hóa,
và do đó chúng ta có lại tự do.
Như thế, nhổ gốc niềm tin vào ‘tự ngã’ chúng ta,
và tin vào chung quanh như là ‘cái khác’,
người đã bị những phóng chiếu tiếm quyền
trở lại trạng thái tự nhiên của nó, bản tánh của tâm,
và maya của những khái niệm hư giả trở thành maya vô nhiễm.
Màn bạc là nơi những diễn viên với ý thức tự ngã cư trú
nỗ lực qua kỹ thuật cho sự tự phát không thật;
trong sanh tử chúng ta thư giãn trong bản tánh của tâm
qua không hành động.
Thiền định
Để chuẩn bị, như trước, chúng ta mong mỏi thấy những sự vật là điện ảnh
và thực hành mỗi ngày là làm quen với nó.
Hãy thấy những biến cố của trạng thái thức là không thật như cuốn phim;
treo lửng lơ trong không gian nơi mọi sự vốn không thật,
thoát khỏi niềm tin vào thực tại của những tri giác và quan niệm của chúng ta.
Tâm đang bận rộn trở lại từ những chuyến đi của nó,
thư giãn trong trạng thái tự nhiên của hiện thể,
và quy phục niềm vui của bản tánh tinh túy của tâm.
Chúng ta là một với sự lưu xuất của ảo ảnh huyễn thuật,
maya của tánh giác nguyên sơ của hiện thể chúng ta.
Ở đây và hiện tại là hiện diện thanh tịnh, không thời gian, bất nhị,
trí huệ là mong muốn của trái tim.
Dòng chảy của cuốn phim không bao giờ dứt,
mỗi khoảnh khắc là trọn đủ trong chính nó,
nhưng không tách lìa với cái toàn thể –
sự tu hành như dòng chảy của sông giữ cho chúng ta hiện diện.
Như ban ngày, ban đêm cũng thế: hãy định tâm vào trung tâm trái tim
và ngủ trong không gian nơi giấc mộng giống như một cuốn phim,
và giấc mộng trong sáng, và vân vân, như trước, sẽ chắc chắn sanh khởi.
Thậm chí những kinh nghiệm thị giác và nội quán giống như chiếu phim,
và với nhận biết tự động không có gì ở đâu cả,
những phóng chiếu tốt xấu đều sụp đổ.
Mắt của nội quán, những thần lực tâm linh, những samadhi
và tính tự phát đáp ứng hoàn hảo thành tựu,
và sống như Phật chúng ta hướng dẫn cho chúng sanh.
Hãy tự làm quen với mọi hoàn cảnh như là chiếu phim!
Toàn ảnh: Tương tự thứ Mười
Chư Phật trong trí huệ của các ngài sẽ nói
rằng tất cả kinh nghiệm của chúng ta giống như một toàn ảnh.
Hãy lại nghe sự soi sáng chân lý này.
Như một toàn ảnh thấy được nhưng không chất thể
cũng vậy ảo ảnh huyễn thuật thì vắng mặt nhưng hiển lộ;
mọi kinh nghiệm của chúng ta là ảo ảnh không chất thể,
maya của những khái niệm hư giả giống như một toàn ảnh,
thậm chí maya vô nhiễm giống như một toàn ảnh.
Cũng như mỗi phần chứa một hình ảnh của toàn thể,
cũng như một mảnh riêng lẻ của nó chứa toàn bộ hình tướng – ánh sáng,
thế nên biết một phần tử chúng ta biết toàn thể –
chúng ta biết vũ trụ trong một hạt cát.
Giống như những electron truyền thông với nhau bất kể xa gần,
bản tánh của tâm thì bao trùm tất cả,
mỗi kinh nghiệm là một toàn thể vô biên,
không gian – thời gian là nền tảng trong đó nó sanh khởi.
Khi gạch và hồ là những trường thống nhất trống không,
không gian – thời gian là không nền tảng, không gốc rễ hay cốt lõi;
như bóng ma, mọi xuất hiện, giống như một toàn ảnh,
mọi kinh nghiệm là một hình tướng – ánh sáng thống nhất của tâm và trường của nó.
Sanh tử là một mẫu hình bị nhiễu, một lộn xộn vô nghĩa,
trừ phi được soi sáng bởi ngọn đèn tia laser của tâm;
bấy giờ mọi sanh tử của chúng ta là niết bàn, những mẫu hình của ánh sáng,
giống như một toàn ảnh, tánh giác của sáng tỏ và tánh Không.
Khi một toàn ảnh được phân chia, những phần của nó thì đồng dạng
thế nên mỗi phần tử của kinh nghiệm chúng ta là một toàn thể –
chỉ bây giờ và ở đây là ánh sáng thống nhất của tâm.
Nếu những phần tử của một toàn ảnh là đồng dạng với mọi cái khác
thì có sự nối kết khoảnh khắc không có thời gian;
không gian ba chiều kích là một ảo ảnh được thiết lập trước
và không có những phân chia của thời gian trong cái tại đây và bây giờ.
Thiền định
Để chuẩn bị, như trước, chúng ta mong mỏi thấy mọi sự là một toàn ảnh
và thực hành chính là có được quen thuộc với nội quán ấy.
Trước tiên hãy tự quán tưởng là một toàn ảnh,
rồi bao gồm quang cảnh chung quanh trong toàn ảnh ấy
và mở rộng phạm vi để bao gồm toàn thể thế giới
và cuối cùng toàn bộ vũ trụ với những ngôi sao và thiên hà của nó.
Hãy kinh nghiệm mọi biến cố của trạng thái thức là những toàn ảnh,
mọi sắc tướng là hình tướng – ánh sáng lung linh, lấp lánh,
ở nơi mà bên trong và bên ngoài, hiện diện và vắng mặt, là một,
nơi tâm và những sáng tạo trong suốt của nó là chỉ một.
Như ban ngày, ban đêm cũng thế: hãy định tâm vào trung tâm trái tim
và ngủ trong không gian nơi giấc mộng thì giống như một toàn ảnh,
và giấc mộng sáng tỏ, và vân vân, như trước, sẽ chắc chắn sanh khởi.
Thậm chí những cái nhìn thấy và nội quán vĩ đại đều giống như những toàn ảnh.
Mắt của nội quán, những thần lực tâm linh, những samadhi
và tự phát đáp ứng hoàn hảo được hoàn thành,
và sống như Phật chúng ta trở thành ngọn đèn cho tất cả chúng sanh.
Hãy tự làm quen với mọi hoàn cảnh như là một toàn ảnh!